Aby postawić pierwszy krok na drodze do pracy z dostępnością cyfrową, zdaj sobie sprawę z własnych przywilejów 💪
Postaraj się również zrozumieć, w jaki sposób rzeczywistość wyklucza Cię na co dzień. Najczęściej doświadczamy jednego i drugiego. Trudno jest mi wyobrazić sobie osobę, która jest stuprocentowo uprzywilejowana. Wykluczenie społeczne to bardzo skomplikowany system nakładających się czynników. To zjawisko nazywamy intersekcjonalnością. Zmapowanie go, a raczej pełne zrozumienie, jest bardzo trudne. Nawet spoglądając na to przez dość płytki pryzmat przywilejów związanych ze statusem społecznym czy ekonomicznym, zauważysz, że każdemu jest czasem trudno. Osoba wykształcona może być dyskryminowana ze względu na płeć. Osoba, która ma do dyspozycji duże zasoby finansowe, także może być dyskryminowana, choćby ze względu na zdrowie czy pochodzenie. Żyjemy w tak zwanej matrycy dominacji, to znaczy w ustroju, który poprzez kombinację czynników wyposaża nas w przywileje, jednocześnie marginalizując. Najprościej ilustruje to sytuacja kobiet w Polsce, które pomimo przywilejów są notorycznie dyskryminowane systemowo i społecznie. Albo osób niepełnosprawnych, które doświadczają wykluczenia na co dzień. Jestem pewien, że i Ty doświadczasz często poczucia wykluczenia. Próbując odnaleźć się w świecie, być może napotykasz odrzucenie.
Przed ignorancją może uratować nas jedynie obserwacja i wnikliwa analiza tego, co do nas dociera 🔎
Czytaj, oglądaj, patrz, słuchaj. Walker Evans, jeden z moich ulubionych fotografów, powiedział: „Gap się, słuchaj; wciskaj nos, gdzie możesz. Ucz się aż do śmierci. Nie będziesz tutaj długo”. Staraj się rozumieć to, co widzisz dookoła siebie. Obserwuj, jak system, w którym przyszło nam żyć, i uwarunkowania determinują różny dostęp do wiedzy, pracy czy dóbr. Rozpoznawaj nierówności dookoła siebie i pamiętaj cały czas o różnorodnym kontekście.
Moja praca i sytuacja na pewno różnią się jakoś od Twojej 🔀
Od lat mieszkam w Wielkiej Brytanii, kraju, w którym niepełnosprawność traktuje się zupełnie inaczej niż w Polsce (co nie oznacza, że idealnie!). Literatura, po którą sięgnąłem, jest owocem pracy osób z całego świata. Różnią nas czynniki ekonomiczne i gospodarcze, geopolityczne, a także związane z religią czy wykształceniem. Historia niepełnosprawności i wykluczenia w każdym kraju jest inna. Inny jest też obecny status tych zagadnień w ujęciu społecznym. Pamiętaj o tym, czytając tę książkę, i stosuj się do zawartych w niej wskazówek, próbując trzeźwo podchodzić do rzeczy. Nie traktuj tej nowej wiedzy bezkrytycznie. Filtruj ją przez swoje rozumienie tematu i oczekiwania stawiane Ci przez otoczenie zawodowe oraz społeczeństwo, którego częścią jesteś. Nie da się praktykować UX czy programować bez skupienia się na ludziach i ich potrzebach 🫂
Chciałbym przestrzec Cię jednak przed empatią w tradycyjnym, prostym znaczeniu tego słowa. Bardziej niż empatii, czyli współczucia, potrzebujemy sprawczości i działania. Sam fakt zauważenia społecznej nierówności czy problemu, z którym boryka się osoba używająca produktu lub usługi cyfrowej, nie wystarczy. Jeśli możesz, zareaguj i zrób, co jesteś w stanie, by odpowiedzieć na problem. Często w swojej pracy spotykam się z zespołami, w których panuje swoista stagnacja; nawet zauważając problem, nie odpowiadają na niego lub spychają odpowiedzialność na kogoś innego. Kiedyś zwykło się nawet mawiać, że „błąd jest zazwyczaj między krzesłem a klawiaturą”. Takie podejście pokutuje wciąż w wielu firmach, często wspomagane przez wymówki związane z brakiem czasu i pieniędzy. Jak się zapewne przekonasz (...), praca z dostępnością nie musi być ani specjalnie droga, ani czasochłonna. Nie daj się ponieść empatii, która do niczego nie prowadzi. Najlepiej po prostu działaj. Weź też pod uwagę, że często ktoś może nie potrzebować naszego współczucia. Trzeba to uszanować i myśleć o pragmatycznym rozwiązywaniu ludzkich problemów. Zwróć w tym wszystkim uwagę na siebie i zadbaj o pracę zgodnie ze swoimi wartościami. Działanie prowadzące do wypalenia zawodowego nie pomoże Ci w praktyce. Zachowaj rozsądek.
Web accessibility. Wprowadzenie do dostępności cyfrowej 📘💻
Jak tworzyć produkty i usługi cyfrowe, by były dostępne dla każdego? 🤔
W czerwcu 2025 roku wejdzie w życie Europejski Akt o Dostępności (ang. European Accessibilty Act, EAA). Od tego momentu organizacje sektora publicznego i prywatne przedsiębiorstwa będą zobligowane do wprowadzenia na swoich stronach internetowych i w aplikacjach mobilnych rozwiązań dostępnych dla wszystkich osób, bez względu na ich preferencje i możliwości. Nowe przepisy dotyczą także kwestii związanych z dostępnością cyfrową, czyli web accessibility.
Co to znaczy, że strona internetowa albo aplikacja jest dostępna i inkluzywnie zaprojektowana? Jak ją zbudować? Od czego rozpocząć swoją podróż, której celem jest zwiększenie kompetencji zawodowych w dziedzinie dostępności cyfrowej? 🤔
Wszystkiego dowiesz się z tego poradnika. Jego autor w przystępny sposób przybliża powody, dla których dostępność jest ważna. Przytacza przykłady wykluczeń i pokazuje ich konsekwencje. Omawia zagadnienia związane z niewykluczającym projektowaniem. Podpowiada gotowe rozwiązania i daje wskazówki pozwalające łatwiej programować dostępne strony internetowe, a także aplikacje mobilne.
