Podobno największe kłamstwo studenta brzmi: „Od jutra zaczynam się uczyć”, a profesora: „Na poprawce dam takie same pytania jak w pierwszym terminie” ;) Ale żarty na bok; sesja egzaminacyjna to poważna sprawa i jeden z najbardziej stresujących okresów w roku akademickim. Ten diabeł wcale jednak nie musi być taki straszny, jak go malują, trzeba tylko go oswoić!

Aby efektywnie przyswajać wiedzę i unikać niepotrzebnego napięcia, warto zastosować sprawdzone metody nauki oraz korzystać z odpowiednich materiałów. Oto garść wskazówek, które pomogą Ci wrócić z tego boju z tarczą, a nie na niej.

 

1. Opracuj plan nauki

 

Domyślam się, że zabrzmi to niczym wskazówka Wujka Dobra Rada, lecz planowanie jest podstawą sukcesu. Pamiętam, jak trudno jest wygospodarować czas na codzienną naukę w toku zwykłych zajęć, lecz warto nie odkładać wszystkiego na ostatnią chwilę i rozpocząć przygotowania na kilka tygodni przed sesją. Motywacja jest towarem deficytowym, zwłaszcza jeśli ma się w perspektywie coś tak nieprzyjemnego jak wkuwanie do egzaminów. Nie czekaj na nią i postaw na systematyczność. Im mniej zostało ci czasu, tym większy nacisk połóż na opanowanie najważniejszych aspektów materiału, szczegóły zaś odłóż na później.

 

Opracowując harmonogram, uwzględnij w nim terminy egzaminów i z góry zarezerwuj w kalendarzu czas na naukę. Pamiętaj, że umysł trochę przypomina mięśnie: można go wyćwiczyć, lecz męczy się podobnie jak one. Nie ucz się więc do upadu, tylko rób odświeżające przerwy dla mózgu. U niektórych – w tym u mnie – dobrze sprawdza się tak zwana metoda Pomodoro, która polega na podzieleniu pracy na bloki o długości 25 minut. Po każdym takim bloku zrób sobie pięciominutową przerwę, a po czterech blokach dłuższą, nawet półgodzinną. Podejście to, poza tym, że sprzyja systematyczności i daje czas na oddech, ma także tę zaletę, że ułatwia zabranie się do pracy. Łatwiej jest przekonać się do 25 minut nauki niż mieć w perspektywie wiele godzin siedzenia „jednym ciągiem”. Rodzaj przerw też ma znaczenie: nie powinny one nadmiernie angażować umysłu, tylko pozwalać mu odpocząć. Połóż się, popatrz w niebo, pomedytuj lub pograj na gitarze; unikaj jednak scrollowania mediów społecznościowych albo grania na konsoli, gdyż czynności te wbrew pozorom nie pozwalają mózgowi się zrelaksować (i kuszą pułapką „przejścia jeszcze tylko jednego poziomu…”). Nie przejmuj się; tych kilka(naście) minut odprężenia nie ograbi cię z czasu, tylko zwiększy twoją produktywność.

 

2. Skąd czerpać materiały?

 

Nie wszystkie materiały są sobie równe, a większość specjalistów w obszarze uczenia się poleca robienie własnych notatek z wykładów i ćwiczeń. Czasami nie da się uniknąć korzystania z cudzych zapisków (kto nigdy nie opuścił wykładu, niech pierwszy rzuci kamieniem…), lecz zdecydowanie warto robić własne. Wynika to między innymi z faktu, że podczas sporządzania notatek nie tylko już się uczymy, ale też tworzymy grunt pod przyszłe porządkowanie i filtrowanie materiału. Z badań wynika ponadto, że pisząc odręcznie zapamiętujemy lepiej niż gdy stukamy na klawiaturze, choć ta druga metoda niejednokrotnie pozwala zanotować więcej.

 

Oczywiście nie samymi notatkami mózg się karmi. Korzystaj z zalecanych przez wykładowców podręczników i skryptów, biorąc poprawkę na fakt, że nie zawsze i nie w każdej dziedzinie trzeba wykuć je na blachę. Staraj się wybierać najważniejsze aspekty, a jeśli masz dobre kontakty ze starszymi rocznikami, podpytaj koleżanki i kolegów o upodobania danego wykładowcy. Możesz też sięgnąć do gotowych opracowań i repetytoriów oraz kursów online, a w ostateczności odwołać się do nieprzebranych (choć nie zawsze pomocnych…) zasobów Uniwersytetu Gógiellońskiego.

 

3. Efektywne techniki nauki

 

Wszyscy mamy inne preferencje dotyczące nauki, ale kilka metod sprawdza się prawie u każdego:

 

  • Mapy myśli. Pomagają wizualnie uporządkować informacje, co jest istotne zwłaszcza dla osób będących wzrokowcami.
  • Fiszki. Świetne do nauki definicji i pojęć.
  • Technika Feynmana. Metoda ta polega na próbie wytłumaczenia jakiegoś zagadnienia najprościej jak to możliwe (wyobraź sobie, że chcesz coś wyjaśnić pięcioletniemu dziecku). Podejście to pomaga uzmysłowić sobie luki we własnej wiedzy, bo jak twierdził Albert Einstein: „Jeśli nie możesz czegoś prosto wytłumaczyć, to znaczy, że nie rozumiesz tego dostatecznie dobrze”.
  • Metoda gumowej kaczuszki. Mówienie na głos do stojącego na biurku gumowego zwierzaka dla postronnego obserwatora niewątpliwie wygląda dziwnie, lecz pomaga wychwycić błędy w sposobie myślenia. Sposób ten, zapożyczony ze świata programowania, polega na próbie wytłumaczenia kaczuszce – oczywiście może to być dowolny obiekt – toku rozumowania krok po kroku. Tłumacząc, często rozwiązujemy problem szybciej, niż gdybyśmy głowili się nad nim po cichu.
  • Rozwiązywanie testów i egzaminów z poprzednich lat. Pomoże ci to oswoić się z formą egzaminu, a czasami nawet trafić w dziesiątkę, nie każdemu wykładowcy chce się bowiem co roku opracowywać nowe tematy egzaminacyjne.

 

O tych i innych technikach sprzyjających efektywnej nauce możesz przeczytać w książce Petera Hollinsa Ucz się jak Einstein. W tym niewielkim, ale przydatnym tomiku autor opisuje między innymi siedem stylów uczenia się i obala wiele mitów dotyczących przyswajania wiedzy.

 

4. Gdzie się uczyć?

 

Nie każde miejsce sprzyja nauce. Dla niektórych najlepsza jest biblioteka, inni wolą chłonąć wiedzę w zaciszu własnego pokoju. Ważne, aby miejsce było wygodne; zadbaj o odpowiednie oświetlenie i ergonomię. Przede wszystkim pamiętaj zaś, by w czasie nauki unikać wszelkich dekoncentrujących bodźców. Wyłącz powiadomienia z czatów i mediów społecznościowych i przygotuj sobie jakieś (względnie) zdrowe przekąski. Intensywnie pracujący mózg jest bardzo łasy na energię, warto więc mieć pod ręką coś, co mu jej dostarczy, by nie chodzić do kuchni co kilka chwil.

 

5. Regeneracja i zdrowie

 

Na koniec kilka oczywistości, o których jednak często zapominamy.

 

  • Sen. Zarywanie nocy na naukę prawie nigdy się nie sprawdza. Nawet jeśli w przeddzień egzaminu czujesz pustkę w głowie, złap kilka godzin snu. Mózg ci podziękuje. W idealnym przypadku staraj się przesypiać dziennie minimum 7 godzin, aby poprawić koncentrację na co dzień.
  • Aktywność fizyczna. Rusz się! Nawet krótki spacer pomaga w lepszym przyswajaniu wiedzy. Daj odpocząć szarym komórkom, bo dotlenione będą pracować lepiej.
  • Relaks. Nie odmawiaj sobie wszystkich spotkań z przyjaciółmi albo wyjścia do kina. Perspektywa nieprzerwanej ciężkiej pracy jest bardzo zniechęcająca. Powplataj w harmonogram zajęć coś, czego będziesz wypatrywać z przyjemnością.

 

Nauka do sesji nie musi być udręką, jeśli odpowiednio się do niej przygotujesz. Planuj, korzystaj z różnych źródeł, stosuj efektywne metody nauki i pamiętaj o odpoczynku. A poza tym, nie panikuj. Oblany egzamin to jeszcze nie koniec świata. Możesz podejść do niego drugi raz, bogatszy o zdobyte doświadczenia. Do dzieła!