Linux dla każdego Technika IT

Spis treści książki

Spis treści:
1 WPROWADZENIE DO LINUXA ........................................................................... 13
1.1 ZAGADNIENIA ...................................................................................................... 13
1.2 SYSTEM OPERACYJNY LINUX.................................................................................... 13
1.3 DYSTRYBUCJE SYSTEMU LINUX ................................................................................ 14
1.3.1 Jak wybrać odpowiednią dystrybucję ...................................................... 15
1.4 ZALETY I WADY SYSTEMU LINUX .............................................................................. 16
1.4.1 Zalety ................................................................................................. 16
1.4.2 Wady ................................................................................................. 17
1.5 WYMAGANIA SPRZĘTOWE DLA SYSTEMU OPERACYJNEGO LINUX .................................... 17
1.6 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .......................................................................................... 18
2 INSTALACJA SYSTEMU LINUX ........................................................................... 21
2.1 ZAGADNIENIA ...................................................................................................... 21
2.2 INSTALACJA DWÓCH SYSTEMÓW OPERACYJNYCH NA JEDNYM KOMPUTERZE ...................... 21
2.3 INSTALACJA SYSTEMU LINUX ................................................................................... 21
2.4 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .......................................................................................... 28
3 PODSTAWY INTERFEJSU GRAFICZNEGO ............................................................ 31
3.1 ZAGADNIENIA ...................................................................................................... 31
3.2 INTERFEJS TEKSTOWY I GRAFICZNY ........................................................................... 31
3.2.1 Środowiska graficzne ............................................................................... 33
3.3 OMÓWIENIE INTERFEJSU GRAFICZNEGO KUBUNTU ...................................................... 35
3.4 PODSTAWOWE PROGRAMY NA KUBUNTU ................................................................. 37
3.5 INSTALACJA NOWYCH PROGRAMÓW ......................................................................... 38
3.6 AKTUALIZACJE ..................................................................................................... 40
3.7 POMOC .............................................................................................................. 41
3.8 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .......................................................................................... 43
4 USTAWIENIA I KONTA UŻYTKOWNIKÓW .......................................................... 47
4.1 ZAGADNIENIA ...................................................................................................... 47
4.2 USTAWIENIA ....................................................................................................... 47
4.3 KONFIGURACJA ELEMENTÓW GRAFICZNYCH SYSTEMU .................................................. 48
4.4 USTAWIENIA PRZESTRZENI PRACY ............................................................................ 49
4.5 DOPASOWYWANIE ............................................................................................... 51
4.6 SIEĆ ................................................................................................................... 52
4.7 ADMINISTRACJA SYSTEMU ...................................................................................... 53
4.8 SPRZĘT ............................................................................................................... 53
4.9 KONTA UŻYTKOWNIKÓW ........................................................................................ 55
4.9.1 Siła hasła ................................................................................................. 56
4.10 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .......................................................................................... 58
5 DYSKI I PARTYCJE ............................................................................................. 61
5.1 ZAGADNIENIA ...................................................................................................... 61
5.2 PAMIĘĆ MASOWA KOMPUTERA ............................................................................... 61
5.3 OZNACZENIA DYSKÓW W SYSTEMIE LINUX ................................................................. 63
5.3.1 ATA / IDE ................................................................................................. 64
5.3.2 SCSI, SAS oraz SATA ................................................................................. 64
5.4 PARTYCJE ............................................................................................................ 66
5.4.1 Zarządzanie partycjami ........................................................................... 67
5.5 STANDARDOWE KATALOGI SYSTEMU LINUX................................................................ 68
5.6 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .......................................................................................... 69
6 PODSTAWY INTERFEJSU TEKSTOWEGO ............................................................ 73
6.1 ZAGADNIENIA ...................................................................................................... 73
6.2 ŚRODOWISKO TEKSTOWE W SYSTEMIE LINUX ............................................................. 73
6.3 UZYSKIWANIE POMOCY W ŚRODOWISKU TEKSTOWYM ................................................. 75
6.3.1 Kończenie rozpoczętych komend ............................................................. 76
6.3.2 Szukanie komend dotyczących żądanej akcji .......................................... 76
6.3.3 Szybka pomoc dotycząca funkcji i składni polecenia ............................... 77
6.3.4 Instrukcja dotycząca polecenia - man ..................................................... 78
6.3.5 Instrukcja dotycząca polecenia - info ...................................................... 80
6.4 PRZYWOŁYWANIE POPRZEDNICH POLECEŃ ................................................................. 82
6.5 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .......................................................................................... 83
7 ZARZĄDZANIE PLIKAMI .................................................................................... 87
7.1 ZAGADNIENIA ...................................................................................................... 87
7.2 WSTĘP ............................................................................................................... 87
7.3 NAWIGACJA PO SYSTEMIE PLIKÓW ........................................................................... 87
7.4 SPRAWDZANIE TYPU PLIKU ..................................................................................... 88
7.5 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .......................................................................................... 90
7.6 STRUKTURA DRZEWIASTA KATALOGÓW - ŚCIEŻKI ......................................................... 90
7.6.1 Wyświetlanie plików i katalogów ............................................................ 92
7.6.2 Wyświetlanie tylko wybranych plików lub katalogów ............................ 93
7.6.3 Przechodzenie między katalogami .......................................................... 94
7.7 TWORZENIE KATALOGÓW ....................................................................................... 97
7.8 USUWANIE PUSTYCH KATALOGÓW ......................................................................... 100
7.9 TWORZENIE NOWYCH PLIKÓW .............................................................................. 100
7.10 USUWANIE PLIKÓW ............................................................................................ 103
7.11 KOPIOWANIE PLIKÓW .......................................................................................... 106
7.12 PRZENOSZENIE PLIKÓW I KATALOGÓW .................................................................... 109
7.13 ZARZĄDZANIE PLIKAMI Z PROGRAMEM MIDNIGHT COMMANDER ................................. 114
7.13.1 Midnight Commander Menu ................................................................. 116
7.13.2 Midnight Commander Nawigacja ......................................................... 117
7.13.3 Midnight Commander Podstawowe Operacje na Plikach ..................... 118
7.13.4 Midnight Commander Przeglądanie Plików .......................................... 118
7.13.5 Midnight Commander Archiwa ............................................................. 119
7.13.6 Midnight Commander Uruchamianie Skryptów .................................... 120
7.13.7 Midnight Commander Komendy ........................................................... 120
7.13.8 Midnight Commander Pomoc ............................................................... 121
7.14 DOWIĄZANIA DO PLIKÓW ..................................................................................... 122
7.14.1 Dowiązanie twarde ............................................................................... 123
7.14.2 Dowiązanie symboliczne (miękkie) ........................................................ 125
8 ZARZĄDZANIE UŻYTKOWNIKAMI I GRUPAMI .................................................. 131
8.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 131
8.2 UŻYTKOWNICY I GRUPY........................................................................................ 131
8.3 ZALOGOWANI UŻYTKOWNICY ................................................................................ 132
8.4 PRZEŁĄCZANIE UŻYTKOWNIKÓW ............................................................................ 133
8.5 GRUPY ............................................................................................................. 136
8.5.1 Tworzenie grup ...................................................................................... 136
8.5.2 Modyfikacja grup .................................................................................. 137
8.5.3 Usuwanie grup ...................................................................................... 138
8.6 KONTA UŻYTKOWNIKÓW ...................................................................................... 139
8.6.1 Tworzenie kont użytkowników .............................................................. 139
8.6.2 Zmiana hasła użytkownika .................................................................... 141
8.6.3 Modyfikacja kont użytkowników ........................................................... 142
8.6.4 Usuwanie kont użytkowników ............................................................... 144
8.7 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! ........................................................................................ 145
9 PRAWA DOSTĘPU DO PLIKÓW ........................................................................ 149
9.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 149
9.2 PRAWA DOSTĘPU ............................................................................................... 149
9.3 WŁAŚCICIEL PLIKU .............................................................................................. 149
9.4 ZEZWOLENIA DOSTĘPU ........................................................................................ 154
9.4.1 Informacje o zezwoleniach dostępu ...................................................... 155
9.4.2 Binarny system zapisu zezwoleń dostępu .............................................. 155
9.4.3 Konwersja liczb z zapisu binarnego na dziesiętny ................................. 156
9.4.4 Zmiana zezwoleń dostępu ..................................................................... 157
9.4.5 Zapis nazwy pliku .................................................................................. 163
9.5 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! ........................................................................................ 165
10 STRUMIENIE I POTOKI .................................................................................... 169
10.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 169
10.2 STRUMIENIE ...................................................................................................... 169
10.3 PRZEKIEROWANIE STRUMIENI DANYCH .................................................................... 170
10.3.1 Przekierowanie standardowego wyjścia ............................................... 171
10.3.2 Przekierowanie standardowego wyjścia błędów .................................. 173
10.3.3 Przekierowanie standardowego wejścia ............................................... 174
10.4 POTOKI ............................................................................................................ 176
10.5 ROZGAŁĘZIENIE STRUMIENIA ................................................................................. 178
10.6 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! ........................................................................................ 179
11 ARCHIWIZACJA I KOMPRESJA PLIKÓW ............................................................ 183
11.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 183
11.2 ARCHIWA ......................................................................................................... 183
11.3 KOMPRESJA DANYCH ........................................................................................... 184
11.4 ARCHIWA NIESKOMPRESOWANE W SYSTEMIE LINUX .................................................. 184
11.4.1 Tworzenie archiwum nieskompresowanego ......................................... 186
11.4.2 Rozpakowywanie archiwów nieskompresowanych .............................. 186
11.4.3 Dodawanie plików do istniejącego archiwum nieskompresowanego ... 187
11.5 KOMPRESJA DANYCH W SYSTEMIE LINUX ................................................................. 188
11.5.1 Tworzenie archiwum skompresowanego - gzip .................................... 189
11.5.2 Tworzenie archiwum skompresowanego – tar ..................................... 191
11.5.3 Rozpakowywanie archiwum skompresowanego – gzip ........................ 193
11.5.4 Rozpakowywanie archiwum skompresowanego – tar .......................... 194
11.6 ARCHIWIZACJA I KOMPRESJA DANYCH – INNE PROGRAMY ........................................... 195
11.6.1 7zip – tryb graficzny .............................................................................. 197
11.6.2 7zip – tryb tekstowy .............................................................................. 200
11.7 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! ........................................................................................ 203
12 ZARZĄDZANIE PROCESAMI ............................................................................. 207
12.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 207
12.2 PROCESY W SYSTEMIE LINUX ................................................................................. 207
12.2.1 Drzewo procesów .................................................................................. 208
12.3 UZYSKIWANIE INFORMACJI O PROCESACH ................................................................ 208
12.4 PODGLĄD DRZEWA PROCESÓW ............................................................................. 212
12.5 MONITOROWANIE PROCESÓW W CZASIE RZECZYWISTYM ............................................ 213
12.5.1 TOP ............................................................................................... 214
12.5.2 HTOP ............................................................................................... 217
12.6 ZABIJANIE PROCESÓW ......................................................................................... 218
12.7 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! ........................................................................................ 220
13 ZARZĄDZANIE PAKIETAMI .............................................................................. 223
13.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 223
13.2 PAKIETY............................................................................................................ 223
13.3 PODGLĄD ZAINSTALOWANYCH PAKIETÓW................................................................ 225
13.3.1 Podgląd zainstalowanych pakietów - apt.............................................. 225
13.3.2 Podgląd zainstalowanych pakietów - snap ........................................... 226
13.4 INSTALACJA NOWYCH PAKIETÓW ........................................................................... 227
13.4.1 Instalacja nowych pakietów - apt .......................................................... 227
13.4.2 Instalowanie nowych pakietów - snap .................................................. 229
13.5 AKTUALIZACJA PAKIETÓW .................................................................................... 230
13.5.1 Aktualizacja pakietów - apt ................................................................... 231
13.5.2 Aktualizacja dystrybucji ......................................................................... 233
13.5.3 Aktualizacja pakietów - snap................................................................. 235
13.6 DEZINSTALACJA PAKIETÓW ................................................................................... 236
13.6.1 Dezinstalacja pakietów - apt ................................................................. 236
13.6.2 Dezinstalacja niepotrzebnych pakietów - apt ....................................... 237
13.6.3 Dezinstalacja pakietów - snap ............................................................... 238
13.7 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! ........................................................................................ 239
14 PRACA W SIECI ............................................................................................... 243
14.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 243
14.2 SIECI KOMPUTEROWE .......................................................................................... 243
14.3 ADRESACJA W SIECI ............................................................................................. 244
14.3.1 Adres MAC ............................................................................................. 245
14.3.2 Adres IP ............................................................................................... 246
14.4 UZYSKIWANIE INFORMACJI O ADRESACJI HOSTA Z SYSTEMEM LINUX .............................. 249
14.5 ZMIANA ADRESACJI HOSTA ................................................................................... 252
14.5.1 Zmiana adresu IP – ifconfig ................................................................... 252
14.5.2 Zmiana adresu IP – ip ............................................................................ 254
14.6 SPRAWDZANIE KOMUNIKACJI W SIECI ..................................................................... 258
14.7 ŚLEDZENIE TRASY PAKIETÓW W SIECI ...................................................................... 261
14.8 STATYSTYKI SIECI ................................................................................................ 265
14.8.1 Informacje o wszystkich aktywnych połączeniach sieciowych .............. 265
14.8.2 Protokoły TCP i UDP .............................................................................. 267
14.8.3 Informacje o połączeniach z wykorzystaniem konkretnego protokołu . 267
14.8.4 Statystyki z podziałem na protokoły ...................................................... 269
14.8.5 Tablica routingu .................................................................................... 270
14.9 DNS ................................................................................................................ 271
14.10 ARP ............................................................................................................ 274
14.11 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .................................................................................... 276
15 EDYCJA TEKSTU .............................................................................................. 279
15.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 279
15.2 EDYCJA TEKSTU .................................................................................................. 279
15.3 EDYCJA TEKSTU W ŚRODOWISKU GRAFICZNYM .......................................................... 279
15.3.1 Kate ............................................................................................... 280
15.4 LIBREOFFICE ..................................................................................................... 282
15.5 EDYCJA TEKSTU W ŚRODOWISKU TEKSTOWYM .......................................................... 286
15.5.1 Nano ............................................................................................... 286
15.5.2 Przekierowanie wyjścia echo ................................................................. 288
15.6 ODCZYTYWANIE PLIKÓW TEKSTOWYCH ................................................................... 290
15.7 PORÓWNYWANIE PLIKÓW TEKSTOWYCH ................................................................. 292
15.8 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! ........................................................................................ 297
16 SKRYPTY ........................................................................................................ 301
16.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 301
16.2 SKRYPT ............................................................................................................. 301
16.3 TWORZENIE SKRYPTU .......................................................................................... 301
16.4 ZMIENNE .......................................................................................................... 306
16.4.1 Definiowanie zmiennej i tworzenie odwołań do niej ............................. 306
16.4.2 Typy zmiennych ..................................................................................... 308
16.4.3 Wpływ apostrofów i cudzysłowów na interpretację zmiennej .............. 310
16.4.4 Wczytywanie zmiennych od użytkownika ............................................. 312
16.5 PARAMETRY ...................................................................................................... 314
16.6 OPERACJE ARYTMETYCZNE ................................................................................... 315
16.6.1 Operacje arytmetyczne w skrypcie – podstawianie poleceń ................. 317
16.7 INSTRUKCJA WYBORU CASE ................................................................................... 319
16.7.1 Znaki globalne ....................................................................................... 322
16.8 INSTRUKCJA WARUNKOWA IF ............................................................................... 324
16.8.1 Warunki odnoszące się do plików ......................................................... 325
16.8.2 Warunki odnoszące się do wyrażeń liczbowych .................................... 326
16.8.3 Warunki odnoszące się do wyrażeń tekstowych ................................... 327
16.8.4 Rozbudowana instrukcja warunkowa – else ......................................... 328
16.8.5 Rozbudowana instrukcja warunkowa – elif .......................................... 329
16.8.6 Sprawdzanie wielu warunków ............................................................... 331
16.8.7 Zagnieżdżanie instrukcji warunkowych ................................................. 333
16.9 PĘTLE .............................................................................................................. 335
16.9.1 Pętla for ............................................................................................... 335
16.9.2 Pętla while ............................................................................................. 340
16.9.3 Pętla until .............................................................................................. 343
16.10 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! .................................................................................... 345
17 BEZPIECZEŃSTWO DANYCH ............................................................................ 349
17.1 ZAGADNIENIA .................................................................................................... 349
17.2 BEZPIECZEŃSTWO DANYCH ................................................................................... 349
17.3 ZAPOBIEGANIE UTRACIE DANYCH ........................................................................... 350
17.3.1 Wirusy ............................................................................................... 350
17.3.2 Awarie dysków i błędy użytkowników ................................................... 352
17.4 KOPIA ZAPASOWA .............................................................................................. 353
17.4.1 Déjà Dup ............................................................................................... 354
17.4.2 Tworzenie kopii zapasowej .................................................................... 358
17.4.3 Odzyskiwanie danych z kopii bezpieczeństwa ....................................... 360
17.5 SPRAWDŹ CZY UMIESZ! ........................................................................................ 366
18 PRZYKŁADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE .................................................... 369
18.1 ZADANIA TEORETYCZNE ....................................................................................... 369
18.2 ZADANIE PRAKTYCZNE ......................................................................................... 406
19 POLECENIA SYSTEMU LINUX ........................................................................... 419
20 ŹRÓDŁA ......................................................................................................... 429

pokaż cały spis treści

ukryj recenzje